W naszej praktyce reprezentujemy również Klientów w sprawach o zapłatę zachowku. Występujemy zarówno w imieniu osób domagających się zapłaty zachowku jak i tych którzy bronią się przed roszczeniami tego rodzaju.
Jak wiadomo w art.1000 Kodeksu cywilnego przewidziano obowiązek zaspokojenia roszczenia o zachowek przez osobę, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku. Obowiązek ten powstaje dopiero wtedy, gdy uprawniony do zachowku nie może otrzymać należnego mu zachowku ani od żadnego ze spadkobierców, ani od żadnej z osób, na których rzecz poczynione zostały zapisy windykacyjne.
Co jednak ważne przedmiotowy przepis wskazuje na odpowiedzialność osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku. Powstaje zatem wątpliwość czy w sytuacji gdy osoba obdarowana zmarła przed swoim darczyńcą to odpowiedzialność za zachowek po darczyńcy będą ponosić również spadkobiercy obdarowanego ? Dla zobrazowania tego dylematu posłużyć można się prostym przykładem: A darował B zabudowaną nieruchomość z domem w 2018 roku. B zmarł w 2019 roku i dziedziczyli po nim C oraz D. A zmarł w 2020 roku. Wątpliwość sprowadza się zatem do pytania czy spadkobiercy A będą mogli dochodzić zachowku od C i D z uwagi na dokonana przez A wobec B darowiznę pomimo tego, że B zmarł przed A?
Odpowiedź twierdząca wynika z niezwykle istotnego w naszej ocenie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2018 roku (I CSK 381/17) gdzie stwierdzono między innymi, że „Jakkolwiek w przepisie tym mowa jest o osobie obdarowanej, nie powinno budzić wątpliwości, że obowiązek zaspokojenia tego roszczenia może obciążać również następców prawnych obdarowanego. Spoczywający na obdarowanym obowiązek ma majątkowy i pieniężny charakter, brak jest przy tym przekonujących argumentów, aby przyjąć, że jest on ściśle związany z jego osobą (art. 922 § 2 KC). Jego uzasadnieniem jest określone przysporzenie majątkowe pochodzące od spadkodawcy, z którego potencjalnie mogą korzystać również jego następcy prawni. Realizacja obowiązku, o którym mowa, nie zależy ponadto od osobistych przymiotów dłużnika ani nie wiąże się ze szczególnym stosunkiem zaufania między uprawnionym do zachowku a obdarowanym”.
Warto pamiętać o przywołanym przez nas orzeczeniu występując w sprawach o zapłatę zachowku.